Bebeğin Diş Gelişimi

Diş çıkarma yaşının önemi yoktur. Diş çıkarma çocuk­tan çocuğa değişir. Kimi bebekler her diş çıkarmadan üç dört ay önce oyuncaklarını ısırmaya ve salya akıtmaya başlarlar. Bu günler, annelerin en perişan oldukları günlerdir. Kimi zaman da anne bir sabah kalktığında, daha bir gün önce biç belli olmayan bir dişin patlak verdiğini görür.
Bazı bebeklerde ilk diş üç aylıkken, diğer bazılarında ise bir yaşına doğru çıkar. Bu çocuklârm hepsinin de sağlığı yerindedir.Pek ender olarak bir hastalık diş çıkarmayı geciktirebilir. Normal bijr bebekte ise dişler doğuştan itibaren normal bir tem­po İzler. Öyle aileler vardır ki fertlerinde dişler daima erken çıkmıştır. Başka ailelerde ise geç diş çıkarmak âdettir. Çocuğu­nuz erken diş çıkardıysa, onda olağanüstü bir gelişme olduğunu sanmayın! Diş çıkarmakta geç kalınca da gelişmesinde bir ak­saklık olduğunu düşünmeyin.Vasat bir bebeğin diş çıkarma şeması. Vasat bir be­bekte jlk diş yedi aya doğru patlak verir. Bebek üç-dört aylık ol­duğundan beri oyuncaklarını ve annesinin elini ısırmaya başla­mıştır ve belki de şiddetli sinirlilik dönemleri geçirmiştir. Bebek İki buçuk yaşını doldurana kadar “yirmi diş çıkarması gerektiğin­den o yaşa kadar dişlerin neden peş peşe çıktığını anlayabilir­siniz.
Eskiden diş çıkarmanın çocukta nezle, âteş ve ishal yaptı­ğına inanılırdı. Astında bu hastalıkları yapan dişler değil mikrop­lardır. Fakat diş çıkarmanın bazı bebeklerde basit hastalıklara) karşı direnci lazjlttığı tahmin ediliyor. Çocuğunuz diş çıkarırken gerçekten çok Hastalanırsa, âteşi 38 dereceye çıkarsa, bir doktor çağırın. Doktor teşhisini koyar ve çocuğun nasıl tedavi edi­leceğini söyler, bunu da çocuğun diş çıkardığını dikkate alma­dan yapar.
Genellikle önce alttaki iki kesici diş patlak verir (Bunlar önde çıkan vfe ısırmaya yarayan dişlerdir.) Birkaç ay sonra daüstteki dört kesici diş görünür. Böylece vasat bir bebek bir ya­şını doldurana kadar altı diş çıkarmış olur. Ondan sonra genel­likle diş çıkarmada aylarca süren bir ara görülür. Bu arayı ta­kiben peş peşe altı diş daha çıkar: son iki kesici ile dört tane azı dişi. Bunların arasında, sonradan dört köpek dişinin doldu­racağı boşluklar kalır.
Bebek gece uyanır. Vasat bir bebekte, bir yaş ile on sekiz ay arasında çıkan ilk dört azı dişinin patlak vermesi, öteki dişlerin çıkmasından çok daha fazla rahatsızlık verir. Çocuk günlerce huysuzlanır ve iştahını kaybeder. Geceleri birkaç kere uyanır ve ağlar. Hele her uyanışından sonra güçlükle uyursa, an­ne iyice perişan olacak demektir. Bu durumdaki çocuğu sakin-leştirecek tek şey, ona ya bir fincanla ya da biberonla süt ver­mektir. Böyle yaparken «acaba çocuğa kötü bir alışkanlık kazan­dırmıyor muyum?» diye düşünürsünüz. Merak etmeyin, diş çı­karma derdi sona erdikten sonra, bebeğiniz geceleri uyanmaktan vazgeçecektir. Çocuklardan pek azı, eğer uyandığında biberonu­nu vermek için kucağınıza alırsanız, bu tatlı dakikaların anısını unutmaz ve her gece aynı ilgiyi görmek İster. Fakat siz yine de bebeğinizi kucağınıza almayın ve dişleri çıktıktan sonra da yu­muşak davranmayın.
Dört azıdişi de çıktıktan sonra kesici dişlerle azılar arasın­da sivri köpekdişleri çıkana kadar, aradan birkaç ay geçer. Köpek dişleri genellikle bir buçuk-ikl yaş arasında patlak verir. Bun­ları öteki dört azıdişi izler ve böylece çocuğun ilk dişleri tamam­lanmış olur. İkinci azılar köpekdişlerlnden hemen sonra, iki-iki buçuk yaş arasında çıkar.
Bırakın İstediğini ısırsın. Kimi anneler, çocuklarının oyuncaklarını ısırmak İçin ağızlarına götürmelerini önlemekle doğru hareket ettiklerini sanırlar. Oysa bu hareket, hem anneyi hem de çocuğu çileden çıkarır. Altı ilâ on beş ay arasındaki be­beklerin çoğunda oyuncağı ağzına götürmek bir «zorunluktur». Buna karşı yapılacak tek şey, çocuğun eline nispeten temiz ve yüzeyi yeteri kadar düzgün, kauçuktan, plastikten ye tahtadan oyuncaklar vermektir. Böylace çocuk oyuncak ağzındayken dü­şerse canı fazla yanmaz. Her renk vs her biçimde kauçuk diş kaşıma halkalarının çarşıda satıldığını bilirsiniz. Zaten sertleştirilmiş herhangi bir kauçuk parçası da aynı işi görür. Fakat bebek hafif selüloitten bir oyuncağı ağzına götürdüğünde gözünüzü üstünden ayırmayın. Oyuncak kırıtırsa çocuk parçalarını yutabilir. Âyfıca çocuğun kurşunlu bir boyayla kaplı herhangi bir eşyayı kem irmemesine de dikkat edin, Zaten bu gibi boyaların çocuk oyuncaklarında kul­lanılması yasak edilmiştir. Bebek ayrıca biç ummadığınız şeyleri de ağzına götürür. Bazıları bez parçalarnı bile ağızlarına sokar­lar. Diş kaşıma halkasında ya da kumaşta mikrop varsa diye endi­şe etmeyin. Bunlar çocuğun alışık olduğu mikroplardır ve hiç zararı dokunmaz. Fakat diş kaşıma halkası yere düşer ve ço­cuk gibi köpek de bunu ağzıyla yoklayıp yalarsa o zaman halka­yı sabunlu suyla yıkayın. Çocuk eğer bir pez parçasını çiğneme­yi âdet ettiyse, o zaman da bezi ara sıra kaynatın. Kimi bebek­ler arada bir dişetlerini kaşımaktan çok hoşlanırlar. Fakat siz sakın doktor tavsiyesi olmadan «diş şurubu» kullanmayın.