Bebeğin Diş Gelişimi
Diş çıkarma yaşının önemi yoktur. Diş çıkarma çocuktan çocuğa değişir. Kimi bebekler her diş çıkarmadan üç dört ay önce oyuncaklarını ısırmaya ve salya akıtmaya başlarlar. Bu günler, annelerin en perişan oldukları günlerdir. Kimi zaman da anne bir sabah kalktığında, daha bir gün önce biç belli olmayan bir dişin patlak verdiğini görür.
Bazı bebeklerde ilk diş üç aylıkken, diğer bazılarında ise bir yaşına doğru çıkar. Bu çocuklârm hepsinin de sağlığı yerindedir.Pek ender olarak bir hastalık diş çıkarmayı geciktirebilir. Normal bijr bebekte ise dişler doğuştan itibaren normal bir tempo İzler. Öyle aileler vardır ki fertlerinde dişler daima erken çıkmıştır. Başka ailelerde ise geç diş çıkarmak âdettir. Çocuğunuz erken diş çıkardıysa, onda olağanüstü bir gelişme olduğunu sanmayın! Diş çıkarmakta geç kalınca da gelişmesinde bir aksaklık olduğunu düşünmeyin.Vasat bir bebeğin diş çıkarma şeması. Vasat bir bebekte jlk diş yedi aya doğru patlak verir. Bebek üç-dört aylık olduğundan beri oyuncaklarını ve annesinin elini ısırmaya başlamıştır ve belki de şiddetli sinirlilik dönemleri geçirmiştir. Bebek İki buçuk yaşını doldurana kadar “yirmi diş çıkarması gerektiğinden o yaşa kadar dişlerin neden peş peşe çıktığını anlayabilirsiniz.
Eskiden diş çıkarmanın çocukta nezle, âteş ve ishal yaptığına inanılırdı. Astında bu hastalıkları yapan dişler değil mikroplardır. Fakat diş çıkarmanın bazı bebeklerde basit hastalıklara) karşı direnci lazjlttığı tahmin ediliyor. Çocuğunuz diş çıkarırken gerçekten çok Hastalanırsa, âteşi 38 dereceye çıkarsa, bir doktor çağırın. Doktor teşhisini koyar ve çocuğun nasıl tedavi edileceğini söyler, bunu da çocuğun diş çıkardığını dikkate almadan yapar.
Genellikle önce alttaki iki kesici diş patlak verir (Bunlar önde çıkan vfe ısırmaya yarayan dişlerdir.) Birkaç ay sonra daüstteki dört kesici diş görünür. Böylece vasat bir bebek bir yaşını doldurana kadar altı diş çıkarmış olur. Ondan sonra genellikle diş çıkarmada aylarca süren bir ara görülür. Bu arayı takiben peş peşe altı diş daha çıkar: son iki kesici ile dört tane azı dişi. Bunların arasında, sonradan dört köpek dişinin dolduracağı boşluklar kalır.
Bebek gece uyanır. Vasat bir bebekte, bir yaş ile on sekiz ay arasında çıkan ilk dört azı dişinin patlak vermesi, öteki dişlerin çıkmasından çok daha fazla rahatsızlık verir. Çocuk günlerce huysuzlanır ve iştahını kaybeder. Geceleri birkaç kere uyanır ve ağlar. Hele her uyanışından sonra güçlükle uyursa, anne iyice perişan olacak demektir. Bu durumdaki çocuğu sakin-leştirecek tek şey, ona ya bir fincanla ya da biberonla süt vermektir. Böyle yaparken «acaba çocuğa kötü bir alışkanlık kazandırmıyor muyum?» diye düşünürsünüz. Merak etmeyin, diş çıkarma derdi sona erdikten sonra, bebeğiniz geceleri uyanmaktan vazgeçecektir. Çocuklardan pek azı, eğer uyandığında biberonunu vermek için kucağınıza alırsanız, bu tatlı dakikaların anısını unutmaz ve her gece aynı ilgiyi görmek İster. Fakat siz yine de bebeğinizi kucağınıza almayın ve dişleri çıktıktan sonra da yumuşak davranmayın.
Dört azıdişi de çıktıktan sonra kesici dişlerle azılar arasında sivri köpekdişleri çıkana kadar, aradan birkaç ay geçer. Köpek dişleri genellikle bir buçuk-ikl yaş arasında patlak verir. Bunları öteki dört azıdişi izler ve böylece çocuğun ilk dişleri tamamlanmış olur. İkinci azılar köpekdişlerlnden hemen sonra, iki-iki buçuk yaş arasında çıkar.
Bırakın İstediğini ısırsın. Kimi anneler, çocuklarının oyuncaklarını ısırmak İçin ağızlarına götürmelerini önlemekle doğru hareket ettiklerini sanırlar. Oysa bu hareket, hem anneyi hem de çocuğu çileden çıkarır. Altı ilâ on beş ay arasındaki bebeklerin çoğunda oyuncağı ağzına götürmek bir «zorunluktur». Buna karşı yapılacak tek şey, çocuğun eline nispeten temiz ve yüzeyi yeteri kadar düzgün, kauçuktan, plastikten ye tahtadan oyuncaklar vermektir. Böylace çocuk oyuncak ağzındayken düşerse canı fazla yanmaz. Her renk vs her biçimde kauçuk diş kaşıma halkalarının çarşıda satıldığını bilirsiniz. Zaten sertleştirilmiş herhangi bir kauçuk parçası da aynı işi görür. Fakat bebek hafif selüloitten bir oyuncağı ağzına götürdüğünde gözünüzü üstünden ayırmayın. Oyuncak kırıtırsa çocuk parçalarını yutabilir. Âyfıca çocuğun kurşunlu bir boyayla kaplı herhangi bir eşyayı kem irmemesine de dikkat edin, Zaten bu gibi boyaların çocuk oyuncaklarında kullanılması yasak edilmiştir. Bebek ayrıca biç ummadığınız şeyleri de ağzına götürür. Bazıları bez parçalarnı bile ağızlarına sokarlar. Diş kaşıma halkasında ya da kumaşta mikrop varsa diye endişe etmeyin. Bunlar çocuğun alışık olduğu mikroplardır ve hiç zararı dokunmaz. Fakat diş kaşıma halkası yere düşer ve çocuk gibi köpek de bunu ağzıyla yoklayıp yalarsa o zaman halkayı sabunlu suyla yıkayın. Çocuk eğer bir pez parçasını çiğnemeyi âdet ettiyse, o zaman da bezi ara sıra kaynatın. Kimi bebekler arada bir dişetlerini kaşımaktan çok hoşlanırlar. Fakat siz sakın doktor tavsiyesi olmadan «diş şurubu» kullanmayın.